Yapay Zeka Çağı’nda Bloom Taksonomisi: Yapay Zeka İle Dönüştürme

Bugünün sınıflarında bilgiye ulaşmak bir kaç tık ötede. Bilgiyi ezberlemek ya da hatırlamak, dünün yöntemiydi. Bugün ise, Yapay Zeka (YZ) çağında eğitimcilerin görevi; öğrencileri sadece bilgiye ulaştırmak değil, o bilgiyi anlamlandırmalarını, uygulamalarını ve dönüştürmelerini sağlamaktır. İşte bu noktada, yıllardır eğitimde düşünme becerilerini sınıflandırmak için kullanılan Bloom Taksonomisi’nin yeniden yorumlanması kaçınılmaz hale geliyor.

Yenilenmiş Bloom Taksonomisi'nde, bilişsel beceriler altı düzeyde sıralanmaktadır: Hatırlama, Anlama, Uygulama, Çözümleme, Değerlendirme ve Yaratma. Bu yapı, öğrencilerin sadece bilgiye sahip olmalarını değil, o bilgiyi anlamalarını, analiz etmelerini ve sonunda özgün içerikler üretebilmelerini hedeflemektedir.

Hatırlama (Remember)

Temel bilgiye erişim ve geri çağırma.

Anlama (Understand)

Bilgiyi yorumlama, özetleme ve sınıflandırma.

Uygulama (Apply)

Bilgiyi yeni durumlara uyarlama.

Çözümleme (Analyze)

Bilgiyi bölme, ilişkilendirme ve yapılandırma.

Değerlendirme (Evaluate)

Bilgiyi eleştirel olarak inceleme, karar verme.

Yaratma (Create)

Yeni ürünler, fikirler ve çözümler üretme.

Başdöndürücü ve hızına yetişmekte zorlandığımız Yapay Zeka çağında, bu hiyerarşinin ötesinde bir düzey daha konuşulabilir: 

Yapay Zeka ile Dönüştürme (Transform with AI)

Yapay zekâyı araç, fikir ortağı ve ilham kaynağı olarak kullanarak yaratılanı dönüştürmek.

Yapay Zeka ile Dönüştürme. Artık öğrenciler sadece yaratmıyor; YZ’yi bir ortak, bir araç ve hatta bir ilham kaynağı olarak kullanarak bilgiyi dönüştürüyor, zenginleştiriyor ve yeniden inşa ediyorlar. Bu yeni düzey, sadece bilişsel değil, dijital ve etik düşünmeyi de içine alan çok katmanlı bir öğrenme anlayışını beraberinde getiriyor.

Yapay zekâ çağı, biz eğitimcilerden yalnızca araçları tanımamızı değil, aynı zamanda bu araçlarla öğrenme deneyimlerini yeniden tasarlamamızı bekliyor. Bu nedenle hızla dönüşen yapay zeka çağında Bloom Taksonomisi’ni günümüzün ihtiyaçlarına göre yeniden düşünmek, öğrencilerimizi sadece bugüne değil, geleceğe de hazırlamak için büyük bir adım olabilir.

Nevzat Can

Öğretmen